Studietempo Bachelor

Het landelijke studietempo wordt bepaald op basis van het aantal studenten dat zich na één jaar weer opnieuw inschrijft voor een wo-opleiding en vervolgens een wo-bachelor-diploma haalt [1]. Reden om te kijken naar de studenten die zich na één jaar opnieuw inschrijven, is dat het eerste studiejaar gebruikt wordt om te bepalen of er een goede aansluiting is tussen de student en de opleiding. Studenten kunnen bijvoorbeeld overstappen naar een aanverwante wo-opleiding of hbo-opleiding zonder alle studiepunten of studiefinanciering kwijt te raken.

Om de vergelijking tussen universiteiten mogelijk te maken, wordt gebruik gemaakt van de zogenaamde standaardselectie: vwo-ers die met maximaal één tussenjaar de overstap maken van het voortgezet naar het wetenschappelijk onderwijs.

De meest recent beschikbare gegevens hebben betrekking op studenten die zijn gestart in studiejaar 2020/'21; op peilmoment 1 oktober 2024 hebben deze studenten 4 jaar gestudeerd.

Uit de data blijkt de percentages van de laatste jaren lager zijn dan eerdere jaren. De verklaring daarvoor kan gevonden worden in de COVID-pandemie die leidde tot het aanbieden van voornamelijk online onderwijs, vanaf het voorjaar 2020. Het 

Daarbij: om studenten niet nog meer vertraging te laten oplopen, mocht deze groep studenten al met de master-opleiding beginnen voordat de bachelor-opleiding was afgerond (de zogenaamde zachte knip). Met name bij de technische universiteiten zien we daarvan een sterk effect.     

Verschil landelijk studietempo vs studietempo per instelling

Landelijk wordt gekeken naar het studietempo van de wo-sector als geheel: hoeveel studenten beginnen aan een bacheloropleiding in het wetenschappelijk onderwijs, schrijven na 1 jaar opnieuw in voor een wo-bacheloropleiding en ronden een wo-bacheloropleiding af? 

Universiteiten hebben in de Prestatieafspraken een afspraak gemaakt over het studietempo per instelling: hoeveel studenten die instromen bij de universiteit schrijven zich na het eerste jaar opnieuw in bij dezelfde universiteit en studeren vervolgens af binnen deze universiteit? Universiteiten tonen dan ook andere cijfers dan dat de sectorale cijfers laten zien, maar deze zijn niet meer of minder juist.

Harde/ zachte knip
Bij met name technische universiteiten was voorheen een onduidelijke overgang tussen de bachelor- en de masterfase. Dat had tot gevolg dat studenten hun bacheloropleiding niet afronden, maar wel alvast mochten beginnen aan de masteropleiding. Vanaf studiejaar 2012/’13  gold bij alle universiteiten een zogenaamde “harde knip” tussen bachelor en master: studenten mogen pas aan een masteropleiding beginnen als ze een bacheloropleiding hebben afgerond.

Vanaf het cohort 2017/'18 geldt echter weer tijdelijk een zachte knip: vanwege de corona situatie mogen studenten die hun bachelor op een enkel vak nog niet hebben afgerond, wel alvast beginnen aan een masteropleiding.
________________________________________
[1] Selectie vwo-ers: hoogste vooropleiding = vwo, 1e jaar deelname hoger onderwijs, voltijdse inschrijving, directe instroom van vwo naar wo (maximaal 1 tussenjaar).