VSNU-Café 14 oktober 2014

‘De academische loopbaan van de toekomst’

Vier sprekers uit het veld zijn tijdens het VSNU-Café van 14 oktober onder leiding van VSNU-voorzitter Karl Dittrich in discussie gegaan met elkaar en met de zaal over de positie van promovendi, de mogelijkheden na het behalen van een PhD, het toekomstperspectief in de wetenschap, en de voor- en nadelen van een tenure track systeem.

Na een promotie is het lang niet altijd mogelijk om aan een universiteit te blijven werken. De academische loopbaan is direct ten einde. Degenen die hun wetenschappelijke carrière weten te vervolgen krijgen een tijdelijk contract als postdoc en ook dan is niet zeker of je het ooit nog tot hoogleraar schopt. Dat een wetenschappelijke carrière met veel onzekerheid omgeven is staat wel vast. Maar hoe ziet de ideale academische loopbaan er eigenlijk uit?

Het aantal wetenschappers met tijdelijke arbeidscontracten is in 10 jaar tijd met een derde gestegen, van 32% in 2003 tot 41% in 2013. Steeds vaker is er na de promotie geen zicht op een vast contract. Een overstap naar het bedrijfsleven buiten de wetenschap lonkt, maar de kloof is dan wel groot. Ook de helft van de ‘gewone docenten’ en 30% van de ‘universitair docenten’ heeft een tijdelijk contract. Het betreft al met al duizenden wetenschappers. De groeiende rol van tijdelijk geld uit Europa en het bedrijfsleven zullen deze tendens alleen maar versterken, zeggen universiteiten en dus willen ze ruime mogelijkheden behouden voor flexibele contracten. Vanuit de bonden is er duidelijke kritiek: tijdelijke contracten leiden tot een uitholling van de wetenschap en de werkdruk neemt alleen maar toe.

Is het wel een taak van universiteiten om aan loopbaanbeleid te werken? En hoe ziet dat er dan uit? Universiteiten werken steeds vaker met het zogenaamde ‘tenure track systeem’, een loopbaantraject of carrièrelijn voor wetenschappelijke medewerkers met zicht op het hoogleraarschap, maar wat ook tussentijds kan leiden tot een exit. Biedt zo’n competitief grow-or-go model wel voldoende zekerheid aan mensen die bijvoorbeeld een gezin willen stichten of een huis willen kopen?