Nog even en het is 2020, het jaar waarin de ambitie om 100% open access te realiseren moet worden bereikt. In dit vierde open access eZine wordt de tocht naar dit doel zichtbaar gemaakt. Steeds meer wordt duidelijk dat het nodig is om internationaal gezamenlijk op te trekken in de onder-handelingsstrategieën en als het gaat om de voorwaarden die financiers stellen aan publicaties. Wetenschappelijk onderzoek is internationaal en kent geen grenzen. De VSNU zet dan ook volop in op het internationale circuit als lid van de EUA en door deelname aan panels en congressen. Kortom ‘International alignment’ is de rode draad voor de toekomst.
Er is veel bereikt het afgelopen jaar. Vanuit de roadmap open access 2018-2020 die in het vorige magazine is toegelicht, wordt er op vijf speerpunten ingezet. In het kader van onderhandelingen met uitgevers vallen de onderhandelingen met Elsevier natuurlijk op. En onder het kopje ‘deponeren’ is hard gewerkt aan de pilot om artikel 25fa van de auteurs-wet, ook wel het amendement Taverne genoemd, concreet handen en voeten te geven. Deze pilot waarmee artikelen al in een vroeg stadium met een breed publiek worden gedeeld, is gestart onder de titel ‘You share, we take care’.
Internationaal is er veel in beweging. Het meest in het oog springend is wel Plan S zoals in september 2018 gelanceerd vanuit Science Europe; hier is vanuit de VSNU ook op gereageerd. De brede support vanuit Europa en daarbuiten om open access te realiseren geeft echt steun in de rug.
Dit eZine biedt de mogelijkheid om mee te denken rond vragen om het doel van 100% open access te behalen. U kunt bijdragen door een reactie te geven op de ‘polling’ vragen die bij de verschillende onderwerpen te vinden zijn.
Er moeten nog grote stappen gezet worden die de verbinding tussen wetenschap en samenleving verder versterken. Het aankomend jaar brengen wij als VSNU diverse thema’s zoals waarderen en belonen van wetenschappers, open science en open access dichter bij elkaar. Dat is de beweging die we van onszelf verwachten maar ook van de partijen waar we mee werken. Het belang van internationale ‘alignment’ is daarbij groot om zo het gewenste disruptieve effect te bereiken omtrent transparantie van wetenschap, betaald met publieke middelen. We zijn verwachtingsvol over wat we hiermee kunnen bereiken en zien uit naar de maatschappe-lijke impact die dit teweeg brengt.
Pieter Duisenberg
Voorzitter Vereniging van Universiteiten
Voorgaande open access eZines:
Nederland gidsland naar open access
Meer impact met open access
Roadmap open access 2018-2020